La pronuncia – de uitspraak
In heel veel gevallen spreken Nederlanders Italiaanse woorden gelijk al (bijna) goed uit. Maar er zijn woorden, letters of lettercombinaties die regelmatig problemen opleveren. We concentreren ons in deze les specifiek op die ‘moeilijke’ gevallen.
Probeer de onderstaande woorden maar eens uit te spreken:
concentrazione
svizzero
eccezione
gli sci
ci svegliamo
gnocchi
peperone
ogni
spaghetti
ci chiamiamo
olandese
(loro) lavorano
scherzo
preferisce
città
gli uomini
euro
Wat gaat er dikwijls fout bij het uitspreken van deze woorden?
1. De uitspraak van de c
De c spreek je uit als /tsj/ zoals in tsjilpen vóór een e of i: cento, medicina
In alle andere gevallen spreek je de c uit als een k: come, Chianti.
In een woord als concentrazione komen beide c’s voor. Daarnaast heb je ook nog de uitspraak van de z, die nogal eens wat problemen oplevert.
2. De uitspraak van de z
De z spreek je uit als /dz/ (bijvoorbeeld in zero) of als /ts/ (bijvoorbeeld in vacanza). Wanneer je de z op welke manier uispreekt, kun je het beste in de praktijk leren. Daar zijn geen regels voor. In concentrazione spreek je de z uit als /ts/.
3. De uitspraak van de eind-e
Onthoud dat je de eind-e van een woord in het Italiaans nooit uitspreekt zoals in ons woordje de. Dit doen heel veel Nederlanders. De eind-e spreek je daarentegen uit als iets wat tussen een i zoals in pit en een e zoals in pet inzit.
4. De uitspraak van de s voor een stemhebbende medeklinker
Voor een stemhebbende medeklinker (bijvoorbeeld de v of de b – je stembanden trillen als je die uitspreekt, voel maar aan je keel), klinkt een s als een z. Bijvoorbeeld in: vergissen – sbagliare.
5. De uitspraak van g in verschillende combinaties
De g volgt regels die vergelijkbaar zijn met die van de c:
Je spreekt hem uit als /dzj/ zoals in gin vóór een e of i: gentile, giro
Je spreek hem uit als /g/ in goal in alle andere gevallen: prego, grande, spaghetti.
Een g + n spreek je uit als /nj/: gnocchi
Een g + li spreek je uit als /lji/: famiglia
6. De uitspraak van de c voorafgegaan door een s
Als c + e en c + i voorafgegaan worden door een s dan verdwijnt de t-klank: piscina spreek je dus uit als /piesjiena/.
7. De uitspraak van dubbele of juist enkele medeklinkers
Dit is een lastige voor veel mensen. Als je, zoals in peperone, enkele medeklinkers tegenkomt, dan spreek je de lettergrepen gelijkmatig uit: pe-pe-ro-ne. Bij dubbele medeklinkers, zoals in de naam Peppino, ‘struikel’ je als het ware een beetje over de dubbele p. Je last een mini-pauze in na ‘Pe’ voordat je de rest van het woord uitspreekt. Alleen bij die dubbele medeklinkers spreek je de lettergrepen ‘staccato’ (letterlijk ‘gescheiden’, ‘los van elkaar’) uit.
8. De uitspraak van de s tussen twee klinkers
Een s tussen twee klinkers spreek je uit als een z als het er eentje is, als het er twee zijn, dan klinkt hij als een scherpe s.
casa /z/
cassa /s/
9. De uitspraak van de u
Een u klinkt als /oe/, ook in combinatie met een a of een o: autobus, quanto, buono, euro. Plak de klinkers gewoon aan elkaar: /a-oe-to-boes/, /koe-a-nto/, etc.
10. De klemtoon
En tja, dan nog de klemtoon. Daar valt natuurlijk meer over te zeggen dan ik hier kan uitleggen. De meeste woorden hebben de klemtoon op de eennalaatste lettergreep: casa, padre, carino. Toch zijn daar vele uitzonderingen op. Denk aan woorden met een accent op de laatste lettergreep als nazionalità. Of woorden als telefono.
Een lastige vinden onze studenten altijd de klemtoon bij de werkwoordsvervoeging van zij – meervoud (loro): de klemtoon ligt hier niet op de a van –ano of de o van –ono, maar altijd daarvoor, op de lettergreep die ook in het enkelvoud beklemtoond wordt: lui parla – loro parlano.
Ga de bovenstaande woorden nu nog een keer uitspreken en neem daarbij de uitleg mee. Je kunt de uitspraak controleren aan de hand van de onderstaande video!
Heel leuk om de uitspraak te oefenen. Nog wat moeite met de gn en gl.
Goed zo, Marie-Louise. Blijven oefenen hoor! 🙂
Maar hoe je het woord uit als daar de lettercombinatie ‘sch’ In voorkomt?
Beste Michel,
Dank je wel voor je vraag! Dat spreek je uit als /sk/. Bijvoorbeeld het woord tedeschi (Duitsers): /tedeskie/.
Ciao !
Klopt het dat je de V uitspreekt als een W ? . Heb je daar een paar geluidsvoorbeelden van.
Ik ben amateurzanger en kom bv vecchi en vogliono tegen in de aria van Figaro: largo al factotum.
In le nozze di figaro van Mozart bv vedrò.
Heb je van deze 3 bv een geluidsfragment. Ik houd me aanbevolen !
Gracia
Hoi Tom,
Ja je spreekt de v in het Italiaans uit als iets wat tussen een ‘w’ en een ‘v’ in zit. Geen geluidsvoorbeelden helaas, maar luister nog maar eens goed naar hoe Italianen het doen.
Hartelijke groet, Suzanne
Geweldige opsomming. Ik merkte wel dat hij Euro aan het eind van de video niet als e-oe-ro uitsprak. Toch wel een eu-achtige klank.
Dag Hugo,
Dank je wel voor je reactie! Het klopt, het zit een beetje tussen eu en e-oe in.
dit is zo makkelijk danku voor de uitleg
Graag gedaan! 🙂
Ciao,
Ik zit met de gli zoals bij gli uomini, voglio, tagliatelle.:.
Spreek je het uit als lj of j?
Lji uimini, volio, taliatelle of
Ji uimini, vojo en tajatelle?
Ciao Rochi,
Je spreekt gli uit als lji, dus: ‘lji uomini’, ‘voljo’, ’taljatelle’
wat is de uitspraak van “bruschetta”
Ik denk:
sc = sj
ch = k
sch = SK
Dat zou betekenen dat de uitspraak is “broesketta”
Dag Guus,
Ja, de uitspraak is inderdaad ‘broesketta’, immers c + h = /k/!
Hoe spreek ik proteggendo uit. Met een zachte of harde g
Dag Wim, dank je wel voor je vraag. Dat spreek je uit met een zachte g: proteggendo = proteddzjendo
de uitspraak van dubbele medeklinkers is heel moeilijk, heeft iemand een oefening?